Poniższe wypracowanie zawiera omówienie genezy, czasu i miejsca akcji utworu Fiodora Dostojewskiego „Zbrodnia i kara”. Zamysł i wizerunek głównego bohatera powstawał około piętnastu lat. W tekście podano wszystkie najważniejsze informacje, daty i wątki. Całość może również posłużyć jako sprawdzian z wiadomości o lekturze. „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego, która jest lekturą obowiązkową dla maturzystów 2024, powstała w latach 1866-1867 i była pierwszą powieścią, którą Dostojewski napisał po Pytania maturalne • Jawne pytania maturalne na maturę ustną z języka polskiego w 2024 roku • Biblia • Mitologia • Iliada • 12. Cierpienie i heroizm jako dwa aspekty postawy człowieka w zmaganiu z losem. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Iliady Homera. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst Pobierz Zbrodnia i kara - opracowanie i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity! „Zbrodnia i kara” – Fiodor Dostojewski Świat przedstawiony: - czas akcji: 1865 rok - miejsce akcji: Petersburg-Rosja; Syberia-Rosja Bohaterowie: - Rodion Romanowicz Raskolnikow – to główny bohater, były student prawa, ma problemy finansowe, przez wynajmowany pokoik, w którym mieszkał Innym bohaterem, którego postawę wobec własnych błędów można obserwować, jest Rodion Raskolnikow z powieści „Zbrodnia i kara”. Rodion uważa, że jest jednostką lepszą od innych, która ma moralne przyzwolenie na ulepszania świata, na przykład poprzez zabijanie osób w jakiś sposób uznanych za niego za nieprzydatne czy szkodliwe. Niestety, śpiewak nie dotrzymuje danego słowa, spogląda na ukochaną i tym samym traci ją na zawsze. W mitologii znajdziemy również inne realizacje motywu miłości. Jak choćby — miłość Prometeusza do ludzi. Bóg ten stworzył człowieka z gliny i łez, a następnie podarował im ogień. Za to spotkała go straszliwa kara. Q0ji. Fiodor Dostojewski, pisząc Zbrodnię i karę, nie przypuszczał, że stworzy arcydzieło, które przyniesie mu sławę i niemal natychmiast zaliczone zostanie do klasyki literatury światowej. Powieść ta, plasująca się w nurcie dziewiętnastowiecznego realizmu, swoim przesłaniem i ideologią daleko wykracza poza ramy epoki pozytywizmu, stając się w swej wymowie dziełem o charakterze uniwersalnym. Zbrodnia i kara (tytuł oryginalny: Priestuplienije i nakazanije) powstała w latach 1865-1866. Początkowo opublikowana została na łamach czasopisma Russkij Wiestnik (1866). Pierwsza wersja utworu, a właściwie zarys fabuły z 1865 nosił tytuł Pijaniutcy. Pierwsze wydanie książkowe ukazało się w 1866 roku, natomiast pierwszy przekład na język polski pióra Bolesława Londyńskiego w 1887 Grossman, Dostojewski , przeł. Seweryn Pollak, Czytelnik, Warszawa 1968. Urbankowski, Dostojewski – dramat humanizmów , Warszawa 1978. 3. Z. Makowiecki, Słownik postaci literackich , Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000. 4. Encyklopedia literatury światowej , Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2005. 5. Pisarze świata. Słownik encyklopedyczny , Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa serwisu:Fiodor Dostojewski - biografia Zbrodnia i kara - streszczenie Zbrodnia i kara - streszczenie szczegółowe Zbrodnia i kara - streszczenie w pigułce Zbrodnia i kara - opracowanie Geneza powieści Miejsce i czas akcji – wizja Petersburga w powieści Przesłanie „Zbrodni i kary” Wątek miłości Soni i Raskolnikowa Wątek filozoficzny w Zbrodni i karze Wątek społeczny w Zbrodni i karze Wątek religijny w Zbrodni i karze Zbrodnia i kara jako powieść psychologiczna Struktura powieści, Zbrodnia i kara jako powieść polifoniczna Uniwersalność przesłania powieści Zbrodnia i kara - plan wydarzeń Szczegółowy plan wydarzeń Ramowy plan wydarzeń Zbrodnia i kara - bohaterowie Raskolnikow - charakterystyka Sonia - charakterystyka Swidrygajłow - charakterystyka Charakterystyka pozostałych bohaterów Zbrodni i kary Zbrodnia i kara - motywy literackie Motyw zbrodni w Zbrodni i karze Znaczenie snów Raskolnikowa - motyw snu w Zbrodni i karze Zbrodnia i kara - pozostałe motywy Motyw miłości w Zbrodni i karze Motyw miasta w Zbrodni i karze Zbrodnia i kara - wybór najważniejszych cytatów Test:Zosimow to:a) sekretarz cyrkułub) oficer śledczyc) lekarzd) współpracownik PorfiregoRozwiązanieAnarchizm Bakunina nie był związany z:a) zniesieniem ucisku społecznego władzy państwowejb) uległością wobec władzyc) nieograniczoną wolnością jednostkid) rewolucją społecznąRozwiązanieRodion jest nieprzytomny przez:a) 5 dnib) 3 dnic) 2 dnid) 4 dniRozwiązanieSwidrygajłow nad Małą Newą:a) strzelił sobie w skroń z pistoletub) powiesił sięc) otruł sięd) utopił sięRozwiązanie„ (…) jest to najbardziej wyuzdany, upadły, w występkach pławiący się człowiek” to słowa o:a) Łużynieb) Swidrygajłowiec) Rodionied) MiermieładowieRozwiązanieRaskolnikow ujawnił swoje tezy w artykule „O zbrodni” opublikowanym na łamach:a) „Magazynu Powszechnego”b) „Gazety Petersburskiej”c) „Słowa Periodycznego”d) „Głosu Studenckiego”RozwiązanieLizawieta Iwanowna była dla Alony Iwanownej:a) młodszą przyrodnią siostrąb) starszą przyrodnią siostrąc) starszą rodzoną siostrąd) młodszą rodzoną siostrąRozwiązanieDostojewski zmarł w wieku:a) 70 latb) 60 latc) 40 latd) 50 latRozwiązanieRaskolnikow został skazany na:a) pięć lat katorgib) piętnaście lat katorgic) dziesięć lat katorgid) osiem lat katorgiRozwiązanieAkcja powieści Dostojewskiego rozpoczyna się w:a) lipcowe południeb) lipcowy poranekc) lipcowy wieczórd) lipcowe popołudnieRozwiązanie Marmieładow wyznał Rodionowi, że pije by:a) nie cierpiećb) się znieczulićc) pamiętaćd) zapomniećRozwiązanieGdy Rodion poznał Sonię miała:a) 16 latb) 18 latc) 15 latd) 17 latRozwiązanieSłowa: „Jest to miasto półwariatów” (…) o Petersburgu wypowiada:a) Raskolnikowb) Razumichinc) Łużynd) SwidrygajłowRozwiązanieW powieści osoba opowiadająca losy bohaterów:a) nie oceniab) nie ujawnia swego stosunku do postępowania, charakteru postacic) często używa słów: „jakby”, „prawdopodobnie”, „wydaje się”d) wszystkie odpowiedzi są poprawneRozwiązanieDostojewski został skazany na karę śmierci przez rozstrzelanie za członkostwo w:a) kole utopijnych socjalistówb) partii komunistycznejc) tajnej organizacji narodowejd) ugrupowaniu „białych”RozwiązanieAkcja powieści rozgrywa się w:a) latach 70. XIX wiekub) latach 80. XIX wiekuc) latach 60. XIX wiekud) latach 90. XIX wiekuRozwiązanieŁużyn oskarżył Sonię, że po jej wyjściu z jego mieszkania, ze stołu zniknął:a) sturublowy banknotb) pierścieńc) portfeld) złoty zegarekRozwiązanieAnastazja to:a) właścicielka pokoju Katarzyny Iwanownejb) kucharka i służącac) pracodawczyni Dunid) właścicielka pokoju RodionaRozwiązanieRodion pokłócił się z Łużynem o wizję:a) małżeństwab) zbrodnic) przyszłości Petersburgad) podziału klasowegoRozwiązanieFragmentu o wskrzeszeniu Łazarza, który czytała Sonia pochodził z Ewangelii według:a) św. Markab) św. Mateuszac) św. Janad) św. ŁukaszaRozwiązaniePetersburg to przedsionek:a) niebab) rajuc) piekład) czyścaRozwiązaniePo wymknięciu się z miejsca zbrodni na klatkę schodową Raskolnikow ukrył się na drugim piętrze w:a) mieszkaniu Mikołajab) opuszczonym mieszkaniuc) mieszkaniu przyjacielad) odnawianym mieszkaniuRozwiązanieSwidrygajłow zaproponował Raskolnikowi pieniądze na ucieczkę do:a) Australiib) Amerykic) Paryżad) Europy ZachodniejRozwiązanieZmarła żona Swidrygajłowa na dowód swego szacunku dla Duni zapisała jej:a) trzy tysiące rublib) niewielki domek na wsic) swoją biżuterięd) swoje suknie baloweRozwiązanieRodia dokładnie przeliczył ilość kroków od jego mieszkania do kamienicy Alony. Było ich:a) 730b) 820c) 888d) 1250RozwiązanieLichwiarka Alona wszystkie swoje oszczędności przepisała na:a) swoją siostręb) ochronkę dla sierotc) zakon żebraczyd) monastyrRozwiązanieRodion ukrył wszystkie drogocenne przedmioty lichwiarki:a) pod głazemb) w szafiec) we framudzed) w łóżkuRozwiązanieOjciec Dostojewskiego był:a) prawnikiemb) lekarzemc) pisarzemd) nauczycielemRozwiązanieSposobem na utrzymanie wymyślonym przez Katarzynę Iwanowną miał być śpiew jej dzieci i gra na:a) gitarzeb) kataryncec) skrzypcachd) harmoniiRozwiązaniePolifonia to termin zaczerpnięty z języka greckiego, nieoznaczający:a) dialogu w obrębie jednej wypowiedzi bohaterab) techniki kompozytorskiej polegającej na łączeniu w jedną całość muzyczną kilku jednocześnie brzmiących samodzielnych melodiic) wielogłosowościd) wewnętrznego monologuRozwiązanieDostojewskiego nazywamy ojcem powieści:a) psychologicznejb) egzystencjalnejc) kryminalnejd) logicznejRozwiązanieRodion zastawił u Alony Iwanowny:a) srebrny zegarekb) pierścionekc) papierośnicęd) łańcuszek z krzyżykiemRozwiązanieAndrzej Siemianowicz Lebieziatnikow- znajomy Swidrygajłowa, który popierał komunę, propagandę i śluby cywilne był:a) rewolucjonistąb) urzędnikiemc) sędzią śledczymd) biedakiemRozwiązanieDostojewski zmarł na:a) zapalenie płucb) dusznicęc) rakad) grużlicęRozwiązanie„Zbrodnia i kara” to powieść jednotomowa podzielona na epilog i:a) trzy częścib) sześć częścic) cztery częścid) pięć częściRozwiązanieWszystkie sądy o Petersburgu są w powieści:a) wieloznaczneb) negatywnec) jednakowed) obiektywneRozwiązanieKatarzyna Iwanowna wywodziła się z domu:a) burżuazyjnegob) inteligenckiegoc) biednegod) arystokratycznegoRozwiązanieDopuszczanie wszystkich środków do osiągnięcia zamierzonego celu wiąże się z koncepcją:a) anarchizmub) radykalizmu społecznegoc) ateizmud) racjonalizmuRozwiązaniePorfiry był krewnym:a) Razumuchinab) Swidrygajłowac) Raskolnikowad) ŁużynaRozwiązanieNa pytanie Raskolnikowa o termin aresztowania, śledczy Porfiry Pietrowicz dał mu około:a) tygodnia wolnościb) pięciu dni wolnościc) dwóch tygodni wolnościd) dwóch dni wolnościRozwiązanieAlona Iwanowna mieszkała na:a) pierwszym pietrzeb) trzecim piętrzec) drugim pietrzed) czwartym pietrzeRozwiązanieFiodor Dostojewski zbierał materiały do napisania „Zbrodni i kary” około:a) pięciu latb) siedmiu latc) piętnastu latd) dziesięciu latRozwiązanieSpokój Raskolnikowa po morderstwie burzą spotkania z:a) Razumichinemb) Soniąc) Porfirymd) ŁużynemRozwiązanieMarmieładow zanim się rozpił pracował jako:a) radca tytularnyb) adwokatc) referent sądowyd) sędziaRozwiązanie„Niespodzianeczką”, którą Porfiry przygotował za przepierzeniem dla Rodiona:a) był przyjaciel Razumichinb) był stróżc) był malarz pokojowy Mikołajd) była siekiera którą zamordowano lichwiarkęRozwiązanieWezwanie Rodiona na komisariat po dokonaniu zbrodni dotyczyło:a) odebrania przedmiotów zastawionych u lichwiarkib) długów w szynkownic) niezapłaconego wekslad) mandatuRozwiązanieKoszmar ze skatowanym koniem przyśnił się Rodionowi, gdy ten spał:a) u przyjaciela - Razumichinab) na Wyspie Pietrowskiejc) w swoim pokojud) na W-skim mościeRozwiązanieRodion na pomarszczonej szyi lichwiarki ujrzał:a) złoty łańcuszekb) drogocenną kolięc) sakiewkęd) sznur perełRozwiązanieŁużyn wybierał się do Petersburga, by otworzyć:a) sklep bławatnyb) poradnię adwokackąc) poradnię lekarskąd) fabrykę zapałekRozwiązanieKsiążka Dostojewskiego posiada kompozycję:a) zwartąb) prostąc) zawiłąd) luźnąRozwiązanieWydarzenia „Zbrodni i kary” rozgrywają się w ciągu:a) siedmiu i pół dniab) dziewięciu i pół dniac) dwunastu i pół dniad) pięciu dniRozwiązanieFilm „Zbrodnia i kara” Piotra Dumały został pokazany w roku:a) 2000b) 1973c) 1978d) 1995RozwiązaniePartner serwisu: kontakt | polityka cookies Fiodor Dostojewski – Zbrodnia i kara – Piękno zbawi świat – o zmartwychwstaniu Raskolnikowa W powieści Fiodora Dostojewskiego Zbrodnia i kara pojawia się fragment Ewangelii mówiący o wskrzeszeniu Łazarza, który nawiązywał do życia Raskolnikowa. Zabójstwo i choroba Rodiona symbolizuje śmierć, zaś przyznanie się do winy i do zła jest symbolem wskrzeszenia. Ewangelia wskazała mu drogę postępowania, którą należy kroczyć by żyć szczęśliwie. Dostojewski ukazał duchowy dualizm bohatera: raz jest dobry i uczynny, innym razem chłodny i wyniosły. Raskolnikow zamordował z powodu pewnej teorii. Jest głęboko rozgoryczony i zły, że Bóg pozwala na takie niegodziwości i plugastwa, że tacy ludzie jak lichwiarka, Piotr Łużyn i Swidrygajłow żerują na cudzym nieszczęściu. To morderstwo jest wyrazem buntu wobec boskiego porządku świata, w którym jedni mają wszystko, są szczęśliwi, a inni nie mają nic, muszą akceptować warunki bogaczy. Chciał udowodnić, że lekceważy normy moralne dekalogu i może żyć ignorując kategorie dobra i zła. Myślał, że po zabójstwie będzie czuł ulgę i zadowolenie, lecz stało się odwrotnie. Miał złe sny, wyrzuty sumienia, był zmęczony śledztwem i ciągłym udawaniem – są to powody, które stają się początkiem drogi do duchowego zmartwychwstania. Bohater powoli dojrzewa do przemiany, przede wszystkim pod wpływem Soni. Podczas rozmowy z dziewczyną Raskolnikow przyznaje się do zabójstwa, dzieli się z nią problemami. Ta nakłania go by wykrzyczał światu zabiłem, czyli żeby zrzucił swoje winy. Długo nie rozumiał swojej winy, jednak po chorobie uświadomił sobie, że człowiek to nie tylko wola i ciało, ale również serce i sumienie. Sonia usiłuje ratować jego duszę, tym bardziej, że przyszedł sam do niej, by wspólnie z nim przeczytała fragment Biblii o wskrzeszeniu Łazarza. Dziewczyna rozumie to jak rozpaczliwy sygnał wysłany przez niego, iż oczekuje on pomocy od drugiego człowieka, że nie da rady sam udźwignąć ciężaru. Rodion prosząc Sonię o Ewangelię, pogodził się również z Bogiem. Było to wyrazem chęci posiadania Boga obok siebie, chęć życia z Nim w zgodzie i według Jego zasad. Szukał wiary, chciał uwierzyć w Boga, ale często spotykał się z zaprzeczeniem wiary. Jednak dzięki Soni zbliżył się do Boga. Wyszedł od negacji Boga, a zakończył jako człowiek łaknący słowa bożego i poszukujący w Ewangelii drogowskazów. Wszystko to wpłynęło na jego zmartwychwstanie. Do nawrócenia Rodiona doszło na wiosnę, jest to symboliczny moment dla każdego chrześcijanina, wtedy właśnie Jezus Chrystus po trzech dniach zmartwychwstał. Raskolnikow przyjmuje z pokorą wyrok skazujący go na zesłanie, znajdując w nim szansę wewnętrznego oczyszczenia. Syberia to część Rosji, położona w północnej części Azji, która w czasach II wojny światowej stała się w świadomości społecznej Polaków, symbolem okrucieństwa i cierpienia. Przejawem tego była znaczna liczba utworów literackich i filmowych, przedstawiających specyfikę tego obszaru geograficznego i tragedię osób tam przesiedlonych, w ramach praktykowanych przez władze rosyjskie deportacji. Ofiarami tej polityki byli głównie więźniowie polityczni z byłego ZSRR, jak również polscy jeńcy z czasów II wojny światowej. Zmuszani do katorżniczej pracy, przebywali w nieludzkich warunkach i poddawani byli okrutnym praktykom ze strony władz obozów. Jednakże nie każdy utwór literacki, którego bohaterowie przebywali na Syberii w ten właśnie sposób ją przedstawiał. W zależności od losów bohaterów, wschodnia część Rosji kojarzyła się z czymś innym. Było to również miejsce, gdzie zdobywali wykształcenie, zarabiali duże pieniądze i znaleźli szczęście. Zbrodnia i kara Głównym bohaterem powieści „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego jest Rodion Romanowicz Raskolinkow. Jest to mężczyzna przekonany o swojej niezwykłości, pełen sprzeczności i wewnętrznych dylematów. Kiedy dopuścił się do zamordowania kobiety w celu wzbogacenia się, był przekonany, iż ma prawo, jako jednostka wybitna i wyjątkowa, decydować o losie innych ludzi. Jako student prawa, żyjący w ubóstwie, postanowił sam wymierzyć sprawiedliwość względem majętnej lichwiarki. Z czasem, po dokonaniu morderstwa, uświadamia sobie, jak okrutnego czynu się dopuścił i wreszcie postanowił sam przyznać się do winy. Jako motyw zabójstwa wskazał złą sytuację materialną, życie w nędzy i brak perspektyw na poprawienie swojego życia i zrobienie kariery. Na stosunkowo łagodny wyrok miało wpływ wiele czynników, między innymi sytuacja finansowa Raskolikowa, jego dotychczasowa niekaralność oraz miłosierdzie względem innych ludzi, jakie okazywał wielokrotnie w czasie studiów. Rodion został skazany na osiem lat katorgi drugiej kategorii i w związku z tym, wysłano go na Syberię. Raskolnikow trafił do syberyjskiego miasta, które było położone nad rzeką Irtysz, gdzie w twierdzo mieściło się więzienie. Mężczyźnie towarzyszyła Sonia, która pragnęła pomóc mu poradzić sobie w tak trudnym momencie życia. Kobieta co miesiąc pisała listy do Petersburga, w których opisywała syberyjski świat, w którym wraz z Rodionem się znalazła. Syberia, w oczach bohaterów „Zbrodni i kary” był wręcz odizolowaniem od rzeczywistości, do której przywykli, mimo iż tam również doskwierał im głód i bieda. Rodion długo nie potrafił się pogodzić z pobytem na Syberii, stał się małomówny, wycofany, nic go nie interesowało, nawet nie chciał wiedzieć, co się dzieje w Petesburgu. Sonia odwiedzała go często, wspierała go, jak tylko potrafiła. Mimo tego, surowe warunki panujące w więzieniu na Syberii, ciężkie roboty, brak odpowiedniego pożywienia i warunków higienicznych, jak również surowy i mroźny klimat, dały o sobie znać. Rodion nie potrafił się dostosować, miał zranioną dumę, chciał zostać prawnikiem, realizować się zawodowo, a trafił do syberyjskiego więzienia, gdzie przez kilka lat zmuszano go do ciężkiej i katorżniczej pracy. Przebywał on w ciasnej i brudnej celi z innymi więźniami. Musi nosić kajdany, spać na pryczy. Mężczyzna zachorował i musiał przebywać w więziennym szpitalu, by wrócić do formy i rozpocząć dalszą pracę. Na Syberii, poza bólem, bezsilnością, zmęczeniem i cierpieniem, mężczyzna doświadczył własnej przemiany. Uświadomił sobie, jak wielką miłością darzy Sonię i że pragnie właśnie z nią spędzić resztę swojego życia. Zaczął studiować Ewangelię, inaczej postrzegać świat, odrodził się jako człowiek, a to wszystko miało miejsce właśnie na Syberii. Była to pewnego rodzaju próba. Trudne warunki życia, cierpienie, poczucie bezsilności i żalu, przeplatające się z katorżniczą pracą mogły prowadzić do załamania psychicznego Rodiona. Jednak obecność zakochanej Soni, jej wsparcie i miłość dały mężczyźnie siły i wówczas uświadomił sobie, jak bardzo ją kocha. Obraz Syberii w „Zbrodni i karze” jest negatywny, kojarzy się z więzieniem, lękiem, bólem i pracą w nieludzkich warunkach. Mimo tego, jest to miejsce, w którym dochodzi do przemiany wewnętrznej głównego bohatera, który odnalazł sens życia i perspektywę nowej, lepszej przyszłości. Inny świat Powieść Gustawa Herlinga-Grudzińskiego „Inny Świat”, podobnie jak „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego, ukazuje Syberię, jako miejsce zsyłek w czasie II wojny świtowej. Sam tytuł wskazuje, iż miejsce to i łagry się tam znajdujące nie należą do rzeczywistości, w jakiej wcześniej żyli więźniowie tam osadzeni. Syberyjski świat jest odmienny, niezwykły i tym samym, przerażający. Powieść składa się z dwóch części, a główny bohater występuje pod nazwiskiem samego autora. Zostaje on zesłany i osadzony przez NKWD w sowieckim łagrze. Przebywał on w Grodnie, Witebsku, Leningradzie, Wołogdzie i wreszcie w Jercewie, nad Morzem Białym. Opisywał życie na zesłaniu, warunki, jakie tam panowały i ludzi, których spotykał. Obraz Syberii w utworze jest negatywny, jest to miejsce surowe i wyniszczające dla człowieka. Osadzeni w łagrach więźniowie za wszelką cenę chcieli przetrwać, nawet kosztem innych. Nieludzkie warunki i katorżnicza praca sprawiały, że ludzie nie radzili sobie psychicznie z sytuacją, w jakiej się znajdowali i budziły się w nich wówczas nietypowe i złe zachowania. Permanentny strach, niepewność i bezsilność powodowały, że postępowali według instynktów samozachowawczych, zdarzało się, że zabijali tych niezdolnych do pracy i chorych, zanikały w nich uczucia i ludzkie odruchy. Autor ukazuje, jak system sowieckich obozów, odizolowanie więźniów na dalekich terenach Syberii, prowadzą do niszczenia człowieka i zmuszają do ciągłej walki o godność i życie. Syberia stała się symbolem degradacji i dehumanizacji człowieka, który każdego dnia musiał pracować ponad siły w niesamowitym mrozie. Przy temperaturze nawet -40 stopni Celsjusza więźniowie zmuszani byli do pracy przy wyrębie lasów i budowaniu domów i zakładów pracy. Ciągły mróz, nieustanne opady śniegu miały wyniszczający wpływ na zesłanych, którzy cierpieli na niedożywienie i przemęczenie. Jak wskazuje autor, miejsce, jakim była Syberia, również stanowiło narzędzie terroru. Wystarczyło wysłać tysiące więźniów do pracy na silnym mrozie, lekko odzianych, a ich organizmy po kilku dniach były wyniszczone, bardziej podatne na choroby, które z czasem przynosiły śmierć. Dlatego też, pracujący przy wyrębie lasu szybko umierali, wykończeni ciężka pracą, głodem i syberyjską pogodą. Lalka Zupełnie w inny sposób został przedstawiony literacki obraz Syberii w powieści „Lalka” Bolesława Prusa. Główny bohater powieści – Stanisław Wokulski, czterdziestopięcioletni mężczyzna jest postacią dynamiczną, pełną przeciwieństw i sprzeczności, intrygującą i niezwykle ciekawą. Już od dziecka, Wokulski marzył o zdobyciu wykształcenia, co w jego klasie społecznej było wyjątkowe, a wręcz niemożliwe. W 1863 roku zdecydował się wziąć udział w powstaniu styczniowym, a za czynny udział w walkach partyzanckich, rok później za karę został zesłany na Syberię, do Irkucka nad Bajkałem. Towarzyszyło mu wówczas mu dwóch Żydów – Szuman i Szlangbaum. Wyjazd ten okazał się dla Stanisława przełomem w życiu i wielką szansą. Podjął tam pracę, z czasem poznał wiele nowych ludzi, zdobył uznanie m. in. państwa Czerskich, Czekanowskich, Dybowskich. Nawiązał wiele przyjaźni i zdobył wiedzę. Po powrocie z Syberii, w 1870 roku, wraz z doktorem Szumanem, wstąpił do chrześcijańskiego sklepu. Pobyt na Syberii przez ponad 7 lat dał Wokulskiemu wiele – wrócił do Polski, mając sześćset rubli i chęć do działania. Zdobył tam wykształcenie, oraz jak powiedział Rzeckiemu, stał się uczonym, mógł się pochwalić wieloma podziękowaniami od petersburskich naukowych towarzystw. Pieniądze zarobione na Syberii, po powrocie do ojczyzny przeznaczył na nowe książki. W powieści Bolesława Prusa, obraz Syberii, mimo iż Wokulski zesłany był na nią przymusowo, jest pozytywny. Pobyt na wygnaniu stał się dla młodego mężczyzny nie tylko próbą, ale i szansą na zmianę swojego życia, na poznanie nowych ludzi, zdobycie wykształcenia, którego od zawsze tak bardzo pragnął. Mężczyzna nie marnował ani chwili, wykorzystał nawet karę, jaką była zsyłka na Sybir. Poznawała tam wielu wpływowych i mądrych ludzi, z czasem poruszał się w towarzystwie naukowców i tam też postanowił poświecić się nauce i w nią zaangażować, mimo swojego pochodzenia. W pewnym stopniu, sytuacja Wokulskiego, jego zmiana myślenie i rozpoczęcie innego życia, przypominać może sytuację Rodiona Raskolnikowa. Każdy z nich, mimo trudnej sytuacji, w jakiej się znaleźli, będąc zesłanymi na Syberię, potrafili skorzystać, zmieniając swoje życie i nabierając chęci i sił na nowe, lepsze. Syberia to miejsce budzące wiele emocji. Gustaw Herling-Grudziński oraz Fiodor Dostojewski przedstawili ten region jako miejsce przymusowej zsyłki jeńców i więźniów politycznych, którzy zmuszani do ciężkiej pracy, zazwyczaj tracili życie w nieludzkich warunkach. Surowy klimat Syberii, silne mrozy i śniegi powodowały wyniszczanie ludzkich organizmów, choroby i w efekcie śmierć skazańców. Syberia sama w sobie stanowiła narzędzie śmierci tych ludzi, bezludne miejsca stały się atrakcyjne dla zbudowania na nich łagrów i obozów pracy, ponieważ pewnym było, że nikt stamtąd nie ucieknie, ponieważ ucieczka była wówczas formą samobójstwa. Bolesław Prus ukazał Syberię w zupełnie inny sposób, było to miejsce, do którego Stanisław Wokulski trafił za karę, jednak dzięki swojej inteligencji, zyskał na tym pobycie bardzo wiele. Spotykając mądrych i uczonych ludzi, sam postanowił zadbać o swoje wykształcenie i rozwój naukowy. Na podstawie zaprezentowanych utworów literackich można zauważyć, iż Syberia jest miejscem surowym, jej trudne do przeżycia dla człowieka warunki sprawiają, że może być wykorzystana w złych celach, jednak wszystko to zależy od sytuacji człowieka, w jakiej znajdzie się na tym mroźnym i specyficznym terenie. Bibliografia I Literatura podmiotu: 1) Dostojewski Fiodor, Zbrodnia i kara, Warszawa, PIW, 1987, 2) Herling- Grudziński Gustaw, Inny świat, Warszawa, Literat, 2009, ISBN 9788375272567, 3) Prus Bolesław, Lalka, Kraków, Zielona Sowa, 1998, ISBN 8372200017. II Literatura przedmiotu: 1) Marzec Anna, Co jest w człowieku: interpretacje prozy współczesnej, Łódź, Juka, 1993, rozdz.: Książka o ludzkim cierpieniu (G. Herling-Grudziński: „Inny świat”), ISBN 8390096196, s. 60-75, 2) Osmoła Józef, Lalka Bolesława Prusa, Lublin, Biblios, 2012, ISBN 9788386581207, s. 16-20, 3) Polańczyk Danuta, Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego, Lublin, Biblios, 2012, ISBN 9788386581177, s. 41-47. Ramowy plan wypowiedzi: 1. Teza: Literatura przedstawi różne obrazy Syberii. 2. Kolejność prezentowanych argumentów: a) Wstęp – Syberia w świadomości Polaków, jako miejsce pełne okrucieństwa i wyniszczenia jeńców wojennych w czasie II wojny światowej, jednocześnie będące dla innych szansą na zmianę swojego życia na lepsze. b) Zesłanie na Syberię, jako kara za zamordowanie Lichwiarki młodego rosyjskiego studenta, Rodiona Raskolnikowa. c) Surowe warunki i ciężka praca jako bodźce do wewnętrznej, duchowej przemiany głównego bohatera – na podstawie powieści „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego. d) Silne mrozy i śniegi, katorżnicza praca, brak możliwości ucieczki – jako warunki przebywających w sowieckich łagrach więźniów – jeńców II wojny światowej. e) Odizolowanie od świata zewnętrznego, brak odpowiedniego wyżywienia i nieludzkie traktowanie, jako przyczyna zaburzeń psychicznych więźniów, ciągłej walki o godność i o przeżycie. f) Syberia jako miejsce poznania nowych, wartościowych i uczonych ludzi, zdobycia wykształcenia i pomysłu na zmianę swojego życia – na przykładzie Stanisława Wokulskiego, bohatera powieści „Lalka”. 3. Wnioski: a) Syberia jako miejsce budzące wiele emocji i pełne sprzeczności, ukazane w sposób różnorodny i niejednoznaczny przez twórców literatury. b) Przymusowe zsyłki, łagry dla jeńców wojennych, więzienia dla więźniów politycznych i katorżnicza śmierć – jako negatywna strona rosyjskiej Syberii. c) Kara zesłania na Syberię, jako szansa na zmianę własnego życia, zdobycie wykształcenia i poznanie nowych ludzi i pomysłów na dalszą edukację. d) Sytuacje, w jakich znajdują się bohaterowie poszczególnych utworów literackich, mają decydujące znaczenie dla ukazania obrazu Syberii.   Zbrodnia i kara (12) Strona 1 z 2 Geneza. Powieść powstała w latach 1865-66. Pierwsza wersja utworu, a właściwie dopiero zarys fabuły z 1865, nosiła tytuł Pijaniutcy. Pod znanym czytelnikom tytułem Zbrodnia i kara powieść ukazała się w czasopiśmie "Russkij Wiestnik" w 1866. Dla miesięcznika tego rok 1866 okazał się bardzo bogaty w wydarzenia literackie – jednocześnie z dziełem Dostojewskiego ukazywała się w odcinkach Wojna i pokój Lwa Tołstoja. Pracę nad swoim ... Ściąga - ilość stron: 2 Fiodor Dostojewski - "Zbrodnia i Kara". Gdzie rozgrywa się akcja powieści? - w Petersburgu i na Syberii Kto jest głównym bohaterem powieści? - Rodion Romanowicz Raskolnikow Ile lat ma Rodion Raskolnikow? - 23 lata Czym się zajmował Rodion Raskolnikow? - Był studentem prawa Gdzie Rodion Raskolnikow wyraził swoją opinie o ludziach? - W ... Ściąga - ilość stron: 2 Fiodor Dostojewski: "Zbrodnia i kara" - streszczenie. Rozdział 1. Rodion Raskolnikow, były student prawa, gnębiony biedą postanawia zamordować dla pieniędzy Alonę Iwanowną, lichwiarkę. Przez miesiąc planuje morderstwo – odwiedza lichwiarkę, by zorientować się w rozkładzie mieszkania, przygotowuje sobie "zastaw" – przedmiot, którym chce zainteresować kobietę i nakłonić ją do otwarcia drzwi. Dni mijają, a Raskolnikow ... Ściąga - ilość stron: 4 Fiodor Dostojewski: "Zbrodnia i kara" - streszczenie. Były student prawa uniwersytetu w Petersburgu – Rodion Romanowicz Raskolnikow, żyje w wielkiej nędzy. Mieszka on w małym pokoiku w kamienicy przy ulicy 5-tej. Zalega gospodyni z opłatą, dlatego postanawia oddać pod zastaw swój srebrny zegarek, który odziedziczył po ojcu. Zanosi go do starej lichwiarki – Alony Iwanowny, u której był już wcześniej z pierścionkiem siostry. Kiedy jest ... Ściąga - ilość stron: 4 Głównym bohaterem utworu jest Rodion Raskolnikow, dwudziestotrzyletni były student prawa, który mieszka w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia w Petersburgu. Zajmuje izdebkę "bardziej przypominającą szafę niż mieszkanie." Narrator porównuje ją też do skrzyni lub trumny. Petersburg, którego obraz znajdujemy w tym utworze, jest miastem nędzy i dekadencji oraz zepsucia: "Jest to miasto półwariatów.(...) ... Ściąga - ilość stron: 3 W "Zbrodni i karze" Fiodora Dostojewskiego mamy do czynienia nie tylko z doskonałą i wnikliwą analizą psychologiczną bohaterów; wyraźnie rysuje się w niej także konflikt między wiarą a rozumem, między racjonalizmem a światopoglądem chrześcijańskim. Reprezentantami stron tego sporu są Rodion Raskolnikow i Sonia Marmieładow, których nieoczekiwane spotkanie wpływa na ich dalsze losy oraz decyduje o zakończeniu powieści. Raskolnikow ... Ściąga - ilość stron: 2 "Zbrodnia i kara", jedna z najsłynniejszych powieści Fiodora Dostojewskiego, wydana w 1866 roku, zaliczana jest do nurtu psychologicznego w literaturze. Chociaż wątkiem przewodnim jest w niej zabójstwo, jakiego dokonuje główny bohater, oraz konsekwencje tego czynu - śledztwo, która zbliża utwór do powieści kryminalnej, to jednak pisarz skupia się przede wszystkim na wnętrzu, na przeżyciach swych postaci. Poddając je gruntownej ... Ściąga - ilość stron: 2 Strona 1 z 2 

zbrodnia i kara wypracowanie maturalne